🔹 कुणबी दाखला कसा काढावा 🔹
कुणबीसाठी साधारण ८० ते १०० वर्षापूवीर्ंपासूनची वंशावळ, शाळा सोडल्याचा दाखला, जन्म-मृत्यूचा दाखला, ७/१२ चा उतारा, फेरफार नोंदणी, वारसा, महसूल पुरावा, शिधापत्रिका, प्रतिज्ञापत्र आणि कुणबी असल्याचे दोन ते तीन पुरावे आवश्यक असतात. मात्र, शाळा सोडल्याचा दाखला मिळणे काहीसे मुश्कील असते. त्यामुळे खरेदीखत व इतर कागदपत्रांमध्ये कुणबीच्या पुराव्यासह अर्ज दाखल केला जातो. अर्जदाराचा वंशावळीचा पुरावा जुळल्यानंतर तसेच मोडी लिपीमध्ये कुणबी आदी कागदपत्रांची तपासणी केल्यानंतर कुणबी जातीचे प्रमाणपत्र मिळविण्याच्या वाटचालीला सुरुवात होते. कुळासह अन्य कागदपत्रे दाखल केल्यानंतर आणि त्याचा अहवाल सादर झाल्यानंतर कागदपत्रांमध्ये काही त्रुटी असल्यास ती फाईल पुन्हा तहसील कार्यालयात जाते
१) पुर्वतयारी – जातीचा पुरावा काढणे
२) आवश्यक कागदपत्रे जमा करणे
३) प्रक्रिया – सेतु केंद्रातुन जातीचा दाखला काढणे
● रहिवासी पुरावा – १३ ऑक्टोबर १९६७ किंवा त्यापुर्वीच्या सर्वसाधारण कायमस्वरुपी रहिवासाच्या ठिकाणाचा लेखी पुरावा.
● अर्जदाराचा आणि अर्जदाराच्या रक्तसंबंधातील नातेवाईकाचा शाळा सोडल्याचा दाखला किंवा बोनफाईड सर्टिफिकेट (जन्मतारीख व जन्मस्थान यांचा उल्लेख आवश्यक)
● ओळखीचा पुरावा (कोणताही एक) – अर्जदाराचा फोटो असणाऱ्या आधार कार्ड, मतदान ओळखपत्र, पॅन कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स किंवा तत्सम अधिकृत ओळखपत्राची साक्षांकित प्रत.
आपण वाचत आहात माहिती सेवा ग्रूप पेठवडगावची पोस्ट
● पत्त्याचा पुरावा (कोणताही एक) – रेशनकार्ड, लाईट बिल, मिळकत कर पावती, ७/१२ किंवा ८अ उतारा, फोन बिल, पाणीपट्टी किंवा घरपट्टीची साक्षांकित प्रत.
● विहित नमुन्यातील अर्ज व त्यावर १०₹ चे कोर्ट फी स्टॅम्प/तिकीट आणि अर्जदाराचा फोटो
● अर्जदाराचे स्वतःच्या कुणबी जातीबाबत आणि रक्तसंबंधातील ज्या नातेवाईकाचा कुणबी जातीचा पुरावा सादर केला आहे त्याच्यासोबत असणारे नाते दर्शवणाऱ्या वंशावळीबाबत १००₹ च्या स्टॅम्प पेपरवर स्वयं घोषणापत्र/शपथपत्र/प्रतिज्ञापत्र
● १९२० पर्यंतची महसुली कागदपत्रे बहुतांशकरुन मोडी लिपीतील असतात. अर्जदाराने जातीचा पुरावा म्हणुन सादर केलेले कागदपत्र जर मोडी लिपीतील असेल तर त्या कागदपत्राचे शासन मान्यताप्राप्त मोडी लिपी वाचकाकडुन मराठीत भाषांतर केल्याचे प्रमाणपत्र घ्यावे आणि त्यात दिलेल्या माहितीबाबत १००₹ च्या स्टॅम्प पेपरवर स्वयं घोषणापत्र/शपथपत्र/प्रतिज्ञापत्र तयार करावे.
● एखाद्याच्या कागदपत्रातील नावात किंवा आडनावामध्ये किरकोळ बदल, वगैरे असल्यास त्याबाबत १००₹ स्टॅम्प पेपरवर प्रतिज्ञापत्र तयार करावे.
● गृहचौकशी अहवाल – पुर्वीच्या काळी शिक्षणाविषयी आस्था नसल्याने लोक शिकत नसत. तसेच जन्ममृत्युच्या नोंदी ठेवण्याचीही लोकांना गरज वाटत नसे. त्यामुळे जात प्रमाणपत्र व जात पडताळणी प्रमाणपत्रासाठी कागदपत्रांची जमवाजमव करताना खुप अडचणी येतात. खुप प्रयत्न करुनही जातीचा उल्लेख असणारा सक्षम पुरावा उपलब्ध न झाल्याने अर्जदाराचा अर्ज फेटाळला जातो. या बाबीचा विचार करुन २००४ मध्ये एक शासन निर्णय घेण्यात आला. जर एखाद्या अर्जदाराचा जातीविषयी पुरावा उपलब्ध होत नसेल तर सक्षम प्राधिकाऱ्यामार्फत संबंधित अर्जदाराच्या कुटुंबाची सखोल गृहचौकशी करुन त्याच्या जातीच्या दाव्याची खातरजमा करावी असा तो शासननिर्णय आहे. त्यानुसार तहसीलदार हा मंडल अधिकाऱ्याच्या मार्फत अर्जदाराच्या कुटुंब, शाळा, कागदोपत्रे, जमीनविषयक बाबी, जातीविषयक चालीरीती, प्रथा, परंपरा, कुलदैवत, इत्यादींची गृहचौकशी करुन त्याच्या कायमस्वरुपी वास्तव्य आणि जातीबाबत खातरजमा करतो. तसेच मंडल अधिकाऱ्याच्या गृह चौकशी अहवालाचे अवलोकन अर्जदाराच्या अर्जाबाबत निर्णय घेतो. शक्य असल्यास या गृहचौकशी अहवालाची एक प्रत घ्यावी.
आता आपण तयारी करू👉अ) पुर्वतयारी – जातीचा पुरावा मिळवणे.कुणबी जात प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी तुमच्याकडे १३ ऑक्टोबर १९६७ रोजी किंवा त्याच्य आधी जन्म झालेल्या तुमच्या रक्तनातेसंबंधातील नातेवाईक (तुमचे वडील/चुलते/आत्या, आजोबा, पणजोबा, खापर पणजोबा, वडिलांचे चुलते/आत्या, आजोबांचे चुलते/आत्या, पणजोबांचे चुलते/आत्या, खापर पणजोबांचे चुलते/आत्या, इत्यादि) यापैकी कुठल्याही एका नातेवाईकाचा कुणबी जात सिद्ध करणारा जातीचा पुरावा असणे आवश्यक आहे. हा जातीचा पुरावा मिळवण्यासाठी पुढीलपैकी पर्याय तपासावेत
आ) रक्तसंबंधातील नातेवाईकाचा प्राथमिक शाळा प्रवेश निर्गम उतारा किंवा शाळा सोडल्याचा दाखला काढुन त्यावर कुणबी नोंद आहे का ते तपासावे.
इ) स्वातंत्र्यपुर्व काळात गावातील प्रत्येकाच्या जन्ममृत्युची नोंद त्याच्या जातीसह कोतवाल बुक किंवा गाव नमुना नं.१४ मध्ये ठेवली जात असे. पुर्वी या नोंदी दरमहा तहसील कार्यालयात पाठवल्या जायच्या. १ डिसेंबर १९६३ पासुन कोतवाल पद महसुल विभागाकडे वर्ग झाल्यानंतर हे काम ग्रामपंचायतीच्या ग्रामसेवकाकडे देण्यात आले. आपल्या रक्तनातेसंबंधातील नातेवाईकाचा जन्म किंवा मृत्यु झालेल्या गावाशी संबंधित तहसील कार्यालयात अर्ज करुन त्याच्या नावाच्या गाव नमुना नं.१४ किंवा कोतवाल बुकाची नक्कल मागणी करावी. त्यात कुणबी नोंद आहे का ते तपासावे.
ई) आपल्या कुळातील जुन्या महसुली कागदपत्रांपैकी वारस नोंदी (६ ड नोंदी), जमीन वाटप नोंदी, ७/१२ उतारे, ८अ उतारे, फेरफार, खरेदीखत, भाडेपट्टा, सातबारा अंमलात येण्याआधी असणारे क.ड.ई.पत्र, सुडपत्र, खासरा पत्रक, हक्कपत्रक किंवा तत्सम इतर कुठल्याही महसुली कागदपत्रांमध्ये कुणबी जातीचा उल्लेख आहे का ते शोधावे आणि असेल तर ते कागदपत्र काढुन घ्यावे.
आपण वाचत आहात माहिती सेवा ग्रूप पेठवडगावची पोस्ट
उ) रक्तसंबंधातील नातेवाईक शासकीय किंवा निमशासकीय नोकरीत असल्यास सर्व्हिस बुकच्या पहिल्या पानावर संबंधित कार्यालयाने त्या नातेवाईकाची कुणबी जात नोंद केलेली असल्यास त्याचा साक्षांकित केलेला उतारा घ्यावा.
ऊ) रक्तसंबंधातील नातेवाईकाने अगोदरच कुणबी जात प्रमाणपत्र काढले असेल तर त्याचे कुणबी जात प्रमाणपत्र आणि समाज कल्याण खात्याच्या छाननी समितीने वैध ठरवलेले त्याचे कुणबी जात पडताळणी प्रमाणपत्र हे सुद्धा जातीचा पुरावा म्हणुन चालेल.
जात प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर शेवटी जात पडताळणी करावी लागते. जात पडताळणी झाल्यानंतरच जात वैधता प्रमाणपत्र मिळते.
-
👉या सुचना लक्षात ठेवा
१) १३ ऑक्टोबर १९६७ पुर्वीपासुन महाराष्ट्रात वास्तव्यास असलेला महसुली पुरावा (उदा.जमीन, घर वगैरे) किंवा शैक्षणिक पुरावा (उदा.शाळा सोडल्याचा दाखला, प्रवेश निर्गम उतारा वगैरे) असे दोन पुरावे मागितले जातात. हे दाेन्ही पुरावे ज्यांना देणे शक्यच नाही, त्यांनी नियमाप्रमाणे शपथपत्र लिहुन द्यावे. त्यात पुरावा न देण्याची सबळ कारणे स्पष्ट करावीत. सक्षम प्राधिकारी त्यावर गृहचौकशी करुन अहवाल मागवतो. त्या अहवालाचा विचार करुन, त्याची शहानिशा करुन तो संबंधितांना जात प्रमाणपत्र देण्याचा किंवा टाळण्याचा निर्णय घेईल अशी तरतुद आहे.
२) जातीचा पुरावा काढताना तो १३ ऑक्टोबर १९६७ च्या अगोदरचा असेल तरच महत्वाचा असतो. नंतरचे पुरावे दुय्यम मानले जातात.
अर्जदाराने धर्मांतर केले असल्यास त्याचा धर्मांतरापुर्वीचा जातीचा पुरावा घ्यावा.
४) अर्जदार जर विवाहीत स्त्री असेल तर तिने अर्जासोबत पुढील कागदपत्रे जोडावीत.
अ) तिची विवाहापुर्वीची जात सिध्द करणारा कोणताही एक जातीचा पुरावा
ब) विवाहाचा पुरावा म्हणुन विवाह नोंदणी दाखला किंवा लग्नपत्रिका किंवा पोलीस पाटलाचा दाखला.
क) राजपत्र/गॅझेटमध्ये प्रसिध्द झालेला नावातील बदल, इत्यादि.