स्वातंत्र्यदिन आणि प्रजासत्ताक दिन ध्वजारोहण फरक काय आहे

 स्वातंत्र्यदिन आणि प्रजासत्ताक दिन ध्वजारोहण फरक काय आहे 

भारतात  १५ आॉगष्ट व २६ जानेवारी या दोन खास दिवशी तिरंगा फडकवला जातो.राष्ट्रध्वज हा राष्ट्राचा मानबिंदू आहे आणि देशाची ती ओळख असते. या राष्ट्रध्वजाचा मान राखणे हे केवळ सैनिकच नाही तर देशातील प्रत्येक नागरिकाचे कर्तव्य असते.पण स्वातंत्र्यदिन आणि प्रजासत्ताक दिनी ध्वजारोहण करण्यात फरक आहे. 

काय आहे फरक

स्वातंत्रदिनाला दिल्लीच्या लाल किल्ल्यावर पंतप्रधान झेंडावंदन करतात. पहिल्या स्वातंत्रदिनी ब्रिटीशांचा युनियन जॅक( झेंडा) खाली उतरवून आपला भारतीय राष्ट्रध्वज त्याजागी चढविला गेला आणि मग तो फडकाविला गेला. झेंडा खालून वर चढवून वर नेऊन फडकविण्याचा या कृतीस ध्वजारोहण म्हटले जाते.१५ ऑगस्टला ध्वजवंदनाचा मान पंतप्रधानांना असतो कारण ते देशाचे प्रमुख राजनितीक असतात. 

१५ ऑगस्ट म्हणजेच स्वातंत्र्य दिनानिमित्त ध्वज खालून दोरीने वर खेचला जातो, नंतर तो उघडला जातो आणि फडकवला जातो, याला ध्वजारोहण म्हणतात. हे १५ ऑगस्ट १९४७ या दिवशीच्या ऐतिहासिक घटनेचा सन्मान करण्यासाठी केले जाते. 

२६ जानेवारी हा दिवस देशात संविधानाच्या अंमलबजावणीच्या स्मरणार्थ साजरा केला जातो.२६ जानेवारीला हा मान राष्ट्रपतींचा असतो कारण ते देशाचे संवैधानिक प्रमुख असतात. २६ जानेवारी १९५० ला स्वतंत्र भारताची घटना लागू झाली. त्यापूर्वी देशाला घटना नव्हती आणि राष्ट्रपती नव्हते. या दिवशी संविधान प्रमुख म्हणजेच राष्ट्रपती ध्वज फडकावतात.२६ जानेवारी प्रजासत्ताक दिनानिमित्त, ध्वज शीर्षस्थानी बांधलेला असतो, जो उघडला जातो आणि फडकवला जातो. घटनेत याला ध्वजांकित म्हणतात.तर २६ जानेवारीला ध्वज वरच्यावर फडकाविला जातो आणि हे ध्वजवंदन राष्ट्रपतींच्या हस्ते राजपथावर होते.

१५ ऑगस्टच्या ध्वजारोहण समारंभानंतर पंतप्रधान देशाला उद्देशून भाषण करतात पण या दिवशी परेड होत नाही आणि १४ ऑगस्ट रोजी पूर्वसंध्येला राष्ट्रपती देशाला संदेश देतात.

२६ जानेवारीला राष्ट्रपती झेंडा फडकवितात पण भाषण करत नाहीत. या दिवशी राजपथावर तिन्ही सेनांचे संचलन होते.यावेळी अनेक राज्यांचे रथ आपल्या संस्कृतीचे दर्शन घडवितात. 

१५ ऑगस्टच्या कार्यक्रमाला परदेशातून प्रमुख पाहुणे बोलावले जात नाहीत तर २६ जानेवारीला  परदेशातील सन्मान्य नेत्यांना प्रमुख पाहुणे म्हणून आमंत्रित केले जाते.